Vijfstappenplan voor de ultieme traditionele Deense kerst

Kerstmis is voor Denen het toppunt van hygge. Er is geen ander feest dat zo intens wordt beleefd als Kerstmis en met de komst van december is hét startschot gegeven voor een maand vol tradities, samenzijn en vooral veel lekker eten en drinken. Voor een echte Deense kerst zijn echter een paar essentiële ingrediënten nodig. Volg de onderstaande lijst en je hebt gegarandeerd een maand vol Deense julehygge.

1. Ontsteek adventskaarsen
In aanloop naar kerstavond is het ontsteken van de eerste kaars in de adventskranse voor Deense gezinnen hét moment om de kerstmaand in te luiden. Dit gebeurt op de eerste adventszondag. Duurt het wachten op de vier zondagen je te lang, dan kun je ook iedere dag aftellen met de adventslys. De 24 cijfers op de kaars branden langzaam op. Vaak krijgen kinderen hier de verantwoordelijkheid over. Voor hen is er ook de adventskalender met 24 cadeautjes die ze vanaf 1 december iedere dag open mogen maken.

2. Versier je huis met nisser en julehjerter
Geen Deens huishouden is compleet zonder nisser en julehjerter. Nisser, de kleine ondeugende kerstkabouters, zijn de hulpjes van Julemanden (de Kerstman) en staan bekend om hun speelse grapjes. Hoewel ze zich bijna nooit laten zien, wil iedereen ze toch tevreden houden. Hele nisser verzamelingen worden door de jaren heen in huis gehaald en samen met de typische rood-witte julehjerter (kerstharten) wordt het huis in kerstsferen gedompeld. Wil je een stapje verder gaan, knutsel deze versiering dan zelf in elkaar. De kerstboom mag ook worden opgetuigd, maar de lampjes of kaarsen mogen pas op kerstavond branden.

3. Begin al met uitbuiken tijdens julefrokost

Nog voor de grote kerstmaaltijd op tafel staat, hebben Denen al meerdere julefrokoster (kerstlunches) gehad, waarbij ze volop eten, drinken en feest vieren. Zo’n kerstlunch begint om 12:00 uur en duurt enkele uren. Vele klassieke kerstgerechten, zoals zure haring, eend en risalamande (rijstpudding met kersensaus en amandel) worden begeleid door julebryg (kerstbier dat speciaal voor de feestdagen wordt gebrouwen) en schnaps. Ook warme gløgg (warme glühwein met amandelen en rozijnen) en æbleskiver (kleine zoetigheden die lijken op poffertjes geserveerd met jam en poedersuiker) ontbreken niet op tafel. Dus als je hongerig en nuchter de tafel verlaat, dan heb je volgens de Denen iets fundamenteel verkeerd gedaan.

4. Kom samen op Lille Juleaften

Op 23 december is het Lille Juleaften (kleine kerstavond). Vanaf nu wordt het tijd om met je gezin samen te komen en echt tijd voor elkaar vrij te maken. Hiervoor was iedereen bezig met kerstinkopen doen, de kerstmarkten afstruinen of de vele julefrokoster bijwonen, maar nu mag men die drukte achter zich laten en de spanning in de laatste uurtjes voor kerstavond langzaam opbouwen. Julehjerter, nisser, Deense vlaggetjes en echte kaarsen worden in de kerstboom gehangen. Kerstfilms worden opgezet en spelletje worden tevoorschijn gehaald. The game is on.

5. Kerstavond, het toppunt van Deense kersthygge
En dan is het eindelijk zover, kerstavond, het moment waar de Denen zo reikhalzend naar uit hebben gekeken is aangebroken. Waar Nederlanders kerstmis vooral op eerste en tweede kerstdag vieren, is 24 december voor de Denen heilig. Dit is hét moment om samen met de familie oude tradities in ere te houden. Dit verloopt volgens een vast schema en hier mag dan ook niet aan worden gerommeld. Met te beginnen het grote kerstdiner. Dit duurt enkele uren met in het middelpunt de feestelijke maaltijd flæskesteg (geroosterd varkensvlees met bruine jus, aardappeltjes en rode kool) en risalamande als dessert. In deze rijstpudding zit een amandel verstopt. Degene die deze vindt, krijgt een extra cadeautje. Om het eten een beetje te laten zakken volgt beweging. Iedereen gaat om de kerstboom staan en zingt traditionele kerstliederen. Natuurlijk moet er ook gedanst worden, want alleen dan krijgt iedereen de cadeautjes. Het openen van die cadeautjes gaat vervolgens door tot in de late uurtjes.

GOD JUL!